Slopen of bewaren is een leuke werkvorm waarmee je leerlingen van zowel basis- als voortgezet onderwijs met nieuwe ogen naar hun omgeving kan laten kijken.
Stuur ze naar buiten met digitale camera’s en de opdracht drie foto’s te maken.
- Eén van een monument dat ze mooi of interessant vinden
- Eén van een gebouw dat wat hen betreft gesloopt zou moeten worden
- Eén van een gebouw dat volgens hen monument zou moeten worden.
Terug op school moeten de leerlingen hun keuze motiveren.
Doel van de opdracht is de leerlingen (beter) naar hun eigen omgeving te laten kijken en hen na te laten denken over (de betekenis van) monumenten. Het is goed als jongeren zich realiseren dat monumenten alleen bewaard worden omdat de mensen dat willen; je kunt een oude kerk, fabriek of molen die niet meer gebruikt wordt, net zo goed laten vervallen of slopen, en als niemand voor de kosten van onderhoud op wil draaien, is dat ook wat er gebeurt.
Je kunt deze werkvorm inzetten bij geschiedenis, kunstgeschiedenis en aardrijkskunde.
Een monument hoeft niet mooi te zijn. Maar waarom zouden we het dan willen bewaren?
Uitwerking
Wees niet verbaasd als je merkt dat een groot aantal leerlingen niet weet wat een monument is. Er wordt al gauw gedacht aan een mooi, groot, oud gebouw. Het kan geen kwaad om een afbeelding bij de hand te hebben van het typerende monumentenschildje. Er is een verschil tussen Rijks- en gemeentelijke monumenten, dat voor deze opdracht overigens niet van belang is. Veel gemeenten hebben hun eigen schildje ontwikkeld.
Je kunt eventueel van te voren praten over meer of minder subjectieve criteria waarmee je gebouwen kan beoordelen: mooi of lelijk, oud of nieuw, bijzonder of gewoon, zegt het iets over de geschiedenis, zitten er verhalen aan vast? Bij de vraag of een gebouw bewaard moet worden kun je ook nog praten over de eventuele kosten van onderhoud: kunnen we het een nieuwe bestemming geven? Wat zouden ermee kunnen doen? En daar kun je dan weer een nieuwe opdracht van maken: bedenk een nieuwe bestemming voor onze watertoren/kerk/fabriek.